CẤU TẠO ĐỘNG CƠ XĂNG VÀ ĐỘNG CƠ DIESEL: SO SÁNH SỰ KHÁC BIỆT VÀ CHI PHÍ BẢO DƯỠNG

Động cơ xăng và động cơ dầu (diesel) là hai loại động cơ đốt trong phổ biến nhất trên thị trường ô tô hiện nay. Mặc dù cả hai đều có chức năng chuyển hóa năng lượng từ nhiên liệu thành động năng để vận hành xe, nhưng chúng có những khác biệt đáng kể về cấu tạo, nguyên lý hoạt động và chi phí bảo dưỡng. Hãy cùng khám phá những điểm khác biệt này để hiểu rõ hơn về hai loại động cơ này.

1. Cấu tạo

• Bugi: Động cơ xăng sử dụng bugi để tạo ra tia lửa điện đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu và không khí. Động cơ dầu không có bugi, nhiên liệu tự bốc cháy do áp suất và nhiệt độ cao trong buồng đốt.

• Tỷ số nén: Động cơ dầu có tỷ số nén cao hơn động cơ xăng (thường từ 14:1 đến 25:1 so với 8:1 đến 12:1 của động cơ xăng). Điều này giúp động cơ dầu đạt hiệu suất nhiệt cao hơn và tiết kiệm nhiên liệu hơn.

• Hệ thống phun nhiên liệu: Động cơ xăng sử dụng hệ thống phun xăng điện tử, trong khi động cơ dầu sử dụng hệ thống phun dầu áp suất cao (common rail) để phun nhiên liệu trực tiếp vào buồng đốt.

• Turbo tăng áp: Động cơ dầu thường được trang bị turbo tăng áp để tăng công suất và mô-men xoắn. Động cơ xăng cũng có thể có turbo tăng áp, nhưng không phổ biến bằng.

• Các bộ phận khác: Động cơ dầu thường có cấu tạo chắc chắn hơn và các bộ phận chịu lực tốt hơn do phải chịu áp suất cao hơn.

2. Nguyên lý hoạt động

• Động cơ xăng: Hỗn hợp nhiên liệu và không khí được hút vào xi lanh, nén lại và đốt cháy bởi tia lửa điện từ bugi. Áp suất sinh ra đẩy piston xuống, tạo ra động năng quay trục khuỷu.

• Động cơ dầu: Không khí được hút vào xi lanh và nén lại ở tỷ số nén rất cao, tạo ra nhiệt độ cao. Nhiên liệu diesel được phun vào buồng đốt ở thời điểm thích hợp và tự bốc cháy do nhiệt độ cao. Áp suất sinh ra đẩy piston xuống, tương tự như động cơ xăng.

3. Ưu nhược điểm

Động cơ xăng:

• Ưu điểm: Vận hành êm ái, ít tiếng ồn, khí thải sạch hơn, giá thành xe thường rẻ hơn.
• Nhược điểm: Tiêu hao nhiên liệu cao hơn động cơ dầu, công suất và mô-men xoắn thấp hơn ở cùng dung tích xi lanh.

Động cơ dầu:

• Ưu điểm: Tiết kiệm nhiên liệu, công suất và mô-men xoắn cao, độ bền cao.
• Nhược điểm: Tiếng ồn lớn, khí thải có thể chứa nhiều hạt bụi mịn, giá thành xe thường cao hơn.

4. Chi phí bảo dưỡng

Động cơ xăng:

• Bugi: Cần thay thế định kỳ (khoảng 20.000 - 40.000 km).
• Lọc gió: Cần thay thế định kỳ (khoảng 10.000 - 20.000 km).
• Dầu động cơ: Cần thay thế định kỳ (khoảng 5.000 - 10.000 km).
• Các bộ phận khác: Bảo dưỡng tương tự như động cơ dầu.

Động cơ dầu:

• Lọc dầu diesel: Cần thay thế định kỳ (khoảng 10.000 - 20.000 km).
• Dầu động cơ: Cần thay thế định kỳ (khoảng 7.500 - 15.000 km).
• Turbo tăng áp: Cần bảo dưỡng và kiểm tra định kỳ để đảm bảo hoạt động ổn định.
• Hệ thống phun dầu: Cần kiểm tra và vệ sinh định kỳ để tránh tắc nghẽn kim phun.
• Các bộ phận khác: Bảo dưỡng tương tự như động cơ xăng.

Nhìn chung, chi phí bảo dưỡng động cơ dầu thường cao hơn động cơ xăng do cấu tạo phức tạp hơn và các bộ phận cần bảo dưỡng đặc thù.

Kết luận

Động cơ xăng và động cơ dầu đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Việc lựa chọn loại động cơ nào phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng, điều kiện vận hành và ngân sách của bạn. Nếu bạn thường xuyên di chuyển quãng đường dài và quan tâm đến tiết kiệm nhiên liệu, động cơ dầu có thể là lựa chọn tốt hơn. Tuy nhiên, nếu bạn ưu tiên sự êm ái và ít tiếng ồn, động cơ xăng sẽ phù hợp hơn.

Hãy luôn nhớ bảo dưỡng định kỳ cho động cơ để đảm bảo hiệu suất hoạt động và kéo dài tuổi thọ.